رویا تیموریان معتقد است: اجرای تئاتر در تمام دنیا رنجهایی با خود دارد و اگرچه در ایران مشکلات عدیدهی دیگری هم وجود دارد اما همچنان میتوان در این کشور تئاتر اجرا کرد.
به گزارش ایسنا، کارگردان، نویسنده و بازیگران نمایش «پنج ثانیه برف» ۴ مهرماه در نشستی که در مجموعه تالار «حافظ» برگزار شد، از نمایشی که قرار است از ۲۵ مهرماه در این تالار به روی صحنه ببرند، سخن گفتند و البته از برخی اتفاقاتی که در تئاتر و هنر هم وجود دارد انتقاد و ابراز نگرانی کردند.
رویا تیموریان به عنوان یکی از بازیگران این نمایش در ابتدای صحبتهای خود با اشاره به فعالیت و تأثیرگذاری رسانهها و اینکه «خبرنگاران و روزنامهنگاران رسالتی دارند که البته فکر میکنم سالیان سال است مورد احترام نیستند» خطاب به خبرنگاران حاضر در نشست گفت: حضور شما در اینجا صرفا برای تبلیغ نمایش ما نیست و پیشبرد مسائل فرهنگی، کاری است که شما انجام میدهید و این رسالت اهالی رسانه است.
وی با اشاره به نمایش «پنج ثانیه برف» افزود: متن عباس جمالی برایم بسیار جذاب بود چرا که درباره زنانی است که آسیبپذیرند و البته اینطور نیست که بگویم فقط زنان با آسیبهایی روبرو میشوند اما نکته دربارهی این نمایش این است که دغدغه «پنج ثانیه برف» دغدغه همه ماست آن هم نه به این خاطر که زن هستیم چون به شدت تأکید میکنم که فمنیست نیستم و این را هم از این جهت میگویم که تعریف خیلی از موضوعات در مملکت ما شکل دیگری پیدا کرده است. این نمایش از این جهت دغدغه است که آن را یک مجموعه انسانی میبینم و به من کمک کرد چیزهای جدیدی پیدا کنم.
وقتی اخلاق و منش از یک حرفه بیرون برود….
او همچنین در پاسخ به پرسش ایسنا درباره اجرای نمایشهایی با موضوعاتی در حوزه نقد اجتماعی آن هم در شرایطی که بسیاری از کارگردانان تئاتر سراغ اجرای نمایشنامههای خارجی میروند و نیز حال و روز این روزهای تئاتر بیان کرد: یکی از دلایلی که به این گروه علاقهمند شدم، نکتهای است که متأسفانه این روزها کمرنگ شده است. در روابط اجتماعی، خانوادگی و حرفهای ما اصولا چیزی به اسم آداب و اخلاقیات وجود دارد و وقتی این اخلاقیات، منش و آداب از یک حرفه بیرون برود جامعه هم به طرفی میرود که هر کسی به خود اجازه میدهد برخورد شخصی با دیگران داشته باشد.
تیموریان گفت: این مسئله در رسانههایی که پشت سرشان تفکر مذهبی هم وجود دارد متأسفانه دیده میشود، به شکلی که بخش بزرگی از یک جامعه را مورد توهین خود قرار میدهند و هیچ قدرتی هم نمیتواند جلوی آنها را بگیرد و از نظر من این ماجرا معلول این است همه آن حرفهایی را که میزدیم از سالهای قبلتر، امروز هم میزنیم.
او تقسیمبندی نشدن سالنهای اجرا برای افراد حرفهای، آماتور و نیمه آماتور، مشخص نبودن روند تایید صلاحیت اساتیدی که در آموزشگاهها تدریس میکنند، چند منظوره بودن فرهنگسراها که بارها تأکید شده به عنوان یک پُز برای اجرای تئاتر از آنها استفاده نشود و سالنهای تئاتری غیراستاندارد را از جمله مشکلاتی دانست که در حال حاضر میتوان به آنها اشاره کرد و ادامه داد: با این شرایط آنچه در نهایت میّبینیم حضور جوانهای با استعدادی است که البته چگونگی تأیید شدنشان مشخص نیست و همین افراد پنج سال دیگر ادعای حرفهای بودن میکنند.
او در این باره تأکید کرد:حرفهای بودن به تعداد کار نیست بلکه کیفیت کار اهمیت دارد. این در حالی است که یکی از مشکلات بزرگ اهالی تئاتر مسائل اقتصادی است که سالیان سال است میخواهیم اداره تئاتر و بازیگری را در مجلس شورای اسلامی به عنوان یک اشل تثبیت کنیم ولی فقط میبینیم که کمترین بودجه، همواره برای تئاتر در نظر گرفته میشود.
وی گفت: وقتی اقتصاد ضعیف باشد آموزش هم ضعیف است و در نهایت افرادی وارد یک حرفه میشوند که هیچ آداب و رسومی را از آن بلد نیستند و این اتفاقی غمانگیز است.
رویا تیموریان ادامه داد: در حال حاضر پیچیدگیهایی بوجود آمده که علت آن عدم برنامهریزی فرهنگی طولانی مدت برای این کشور و نیز عدم برنامهریزی میان مدت و بلند مدت است و در این بین یکی از مشکلات بزرگ نبود یک بانک اطلاعاتی از بزرگان حرفه تئاتر است که دانشجویان تئاتر هیچ اطلاعی از کارهای انجام شده و پیشکسوتان این حوزه ندارند به طوری که اگر الان به یک دانشجو از هنرمندانی همچون خانم شیخی یا آقای فرید بگوییم اصلا نمیدانند آنها که بودهاند.
او در پاسخ به اینکه آیا در این شرایط میشود تئاتر کار کرد؟ گفت: همه جای دنیا کار تئاتر به سختی و با رنج انجام میشود، اما ما مشکلات عدیده دیگری هم داریم که لطمهزننده هستند. با این حال معتقدم میشود کار کرد ولی رنج دارد و این رنج یک لذت و سرمستی هم با خود به همراه دارد.
معضلی به نام اجاره سالن تئاتر
فرشته صدرعرفایی یکی دیگر از بازیگران این نمایش هم با اشاره به سابقه همکاری خود با عباس جمالی که با وجود تمرین به اجرا نرسید، گفت: امروزه معضل اجاره سالنهای تئاتر بسیار بزرگ است و من خودم جرأت تمرین و روی صحنه بردن یک نمایش را ندارم چون این کار به لحاظ مالی مسئولیت سنگینی است.
او ادامه داد: وقتی کسی چنین جرأتی میکند، فردی قوی است که میشود به او اعتماد کرد و در حال حاضر که کار ما هم دوبار بازبینی شده است و شرایطی داریم که نمیدانیم بالاخره تا روز اجرا به کجا میرسیم! ولی با این حال خوب است، این اتفاق که همچنان افرادی هستند که متن مینویسند و برای تئاتر انرژی میگذارند و این روند بسیار محترم است.
این بازیگر اضافه کرد: نمایش «پنج ثانیه برف» مرا در موضوع مسائل اجتماعی راضی کرد، چون به حوادث و معضلاتی که اتفاق میافتد به شکل ریشهای نگاه میکند یعنی به دنبال دلیل آنها میگردد و این نگاه انسانی است.
آزاده صمدی دیگر بازیگر این نمایش هم با اشاره به سابقه همکاری با عباس جمالی و میرمنتظمی گفت: در متنهای این نویسنده (عباس جمالی) دغدغههای اجتماعی خیلی پررنگ است و البته تجربه مونولوگ در این کار هم برایم خیلی جالب بود.
انتقاد از پاک شدن درامنویسی ایران
در این نشست همچنین عباس جمالی به عنوان نویسنده نمایش «پنج ثانیه برف» توضیح داد: ایده اولیه این نمایش از لابهلای خبرهای روز پیدا شده که به “مرد ژلهای” مربوط میشود. البته قرار نیست این تئاتر مستند باشد و فقط بنیانی از آن گرفته شده است.
او با اشاره به اینکه این نمایش چهارمین تجربه گروه تئاتر مشق در اجرای مونولوگ است، تأکید کرد که داستانهای این نمایش خیالی و بدون استفاده مستقیم از سوژه خبری اشاره شده هستند و همگی با هم تفاوت دارند.
جمالی همچنین خاطرنشان کرد: همیشه برای ما فکر یک بازیگر بر مطرح بودنش و حتی گاهی بر تواناییهایش اولویت داشته است. در این نمایش هم میخواستیم سوژه حساسی را راجع به زندگی زنان مطرح کنیم و باید با نویسندگانی آن را اجرا میکردیم که این دغدغه اجتماعی را داشته باشند.
وی همچنین با انتقاد از اینکه چرا بسیاری از نویسندگان مثل علیرضا نادری یا بهرام بیضایی متنی بر اجرا نمینویسند، گفت: مرکز هنرهای نمایشی متأسفانه حمایتی از ما نمیکند اما انتظار دارند کارهایی که دوست دارند اجرا کنیم، در حالی که شرایط به گونهای شده است که هر کارگردانی ترجیح میدهد نمایش خارجی اجرا کند و درامنویسی ایران به نوعی در حال پاک شدن است.
مرتضی میرمنتظمی کارگردان این نمایش هم اشاره کرد که این نمایش پس از ۴۰ روز تمرین تاکنون دوبار بازبینی شده و مجوز لازم برای اجرا را هم دریافت کرده است.