به گزارش خبرنگار اهرامروز، دکتر مرتضی عبدی در همایش بازخوانی و افشای حقوق بشر آمریکایی که در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز برگزار شد در مقاله ای با عنوان “حقوق بشر و مفهوم آمریکایی آن” اظهار داشت: حقوق بشر یکی از بازرترین و طبیعی ترین حقوق اولیه بشر است و تقریبا با کمترین اختلافی در تمامی مکاتب و جوامع بشری پذیرفته شده است. با این حال این موضوع در بیشتر مواقع تبدیل به حربه ای شده در دست استعمارگران مستبد در جهت پیشبرد اهداف خود و سرکوب ملتهایی که در تضاد فکری و عقیدتی با این کشورها می باشند و علاوه بر آن کشورهای چپاولگر از این وسیله بعنوان ابزاری در جهت استثمار مناطقی از جهان استفاده می نمایند که آن مناطق از نظر منابع معدنی و طبیعی غنی باشد که خاورمیانه نیز از این موضوع علاوه بر اینکه به دور نمانده بلکه بیشتر از هر جای دنیا قربانی مطامع شوم این بازیگران عرصه استعمار شده است
وی افزود: کشور های سلطه گر در راس آنها امریکا بیش از نیم قرن است که جهت افزایش سلطه گری خود در دنیا خصوصا در منطقه خاورمیانه متقلبانه به انواع و اقسام ابزارهای دموکراسی توسل می جوید و با خارج ساختن آن در مسیر خود به استعمارگری خود می پردازد که در این راستا نگاهی اجمالی به فاکتور های حقوق بشر و اقدامات امریکا در منطقه خاورمیانه از جمله اقدامات ضد نقیض آن ما را در درک این مطلب یاری می رساند.
سیاست ضد و نقیض امریکا در منطقه
محقق و پژوهشگر اهری حقوق بشر با ذکر اینکه ماده ۲ اعلامیه جهانی حقوق بشر عدم تبعیض را برای عموم مردم یکی از حقوق و آزادیها برشمرده است که این حق با ملاحظه موضع آمریکا در قبال مردم مناطق مختلف نادیده انگاشته شده است .که از جمله آنها سیاست دوگانه آمریکا در نظام بین الملل می باشد عنوان داشت: مصداق سیاست دوگانه امریکا در نظام بین الملل در زمینه حقوق بشر را می‌توان بر اساس رفتار آن در قبال تحولات اخیر منطقه خاورمیانه مورد اشاره قرار داد. در حالی که دولت‌های آمریکا، انگلیس و فرانسه اقدام به استفاده از نیروی نظامی برای سرکوب رژیم معمر قذافی به بهانه دفاع از حقوق بشر کرده‌اند. همزمان در برابر اقدامات رژیم بحرین در سرکوب قیام مردم این کشور و نیز مداخله نظامی عربستان سیاست سکوت را اختیار کرده‌اند. ملاحظات سیاسی این کشورها، مبنی بر حفظ رژیم وابسته آل خلیفه و جلوگیری از تکرار الگوی انقلاب اسلامی در بحرین از جمله عوامل موثر در اتخاذ سیاست سکوت در قبال نقض حقوق بشر در این کشور است. این قبیل برخوردهای سیاسی مورد اشاره به استناد کسانی است که معتقدند حقوق بشر در دنیای امروز بیش از تاثیرپذیری از الزامات حقوقی متاثر از ملاحظات سیاسی است.
مداخلات آمریکا در افغانستان
عبدی ادامه داد: ادوارد اسپانوس، سردبیر نشریه اینتلیجنس ریویو، چاپ واشنگتن در گفتگو با شبکه پرس تی وی، گفت:« امریکا در افغانستان با مشکلات جدی مواجه است. البته این کشور هرکاری که می خواهد در افغانستان انجام می دهد. بازداشت و زندانی کردن نوجوانان افغانی از جمله این اقدامات است. امریکا اقدامات غیرقانونی بسیاری در افغانستان صورت داده است. گزارشهایی که اخیرا منتشر شده است نشان می دهد امریکا بیش از دویست نوجوان افغان را زندانی کرده است. این درحالی است که این اقدامات برخلاف قوانین بین المللی است. اسپانوس افزود: در واقع، امریکا اقدامات غیرقانونی متعددی صورت داده است و به این اقدامات خودش در افغانستان ادامه می دهد زیرا با آن برخورد نمی شود. هدف قراردادن غیرنظامیان از جمله دیگر اقداماتی است که امریکا در افغانستان صورت می دهد. ظاهرا جامعه بین المللی نیز حاضر نیست امریکا را مجاب کند به قوانین بین المللی در افغانستان عمل کند.»
اقدامات ضد حقوق بشری امریکا در زندان های ابوغریب و گوانتانامو و تجاوز به حریم خصوصی
استاد حقوق بین‌الملل افزود: ضمن این که کارنامه این کشور در زمینه راه اندازی جنگها از یک طرف و اقدامات ضد انسانی علیه زندانیانی که به بهانه اقدامات تروریستی دستگیر شده و در زندان مخوف گوانتانامو ، یا زندان ابوغریب در عراق و زندان پایگاه هوایی بگرام در افغانستان مورد آزار و شکنجه قرار گرفته اند ، کارنامه ایی سیاه و سراسر ضد انسانی است در عین حال جاسوسی نهاد های اطلاعاتی دولت آمریکا از مردم این کشور از جمله مسائلی است که همواره اعتراض مدافعان حریم خصوصی و سازمان های حقوق بشری را بدنبال داشته است.همچنین آمریکا به بهانه جنگ علیه تروریسم، اقدامات ضد انسانی زیادی را در کشورهایی مانند افغانستان و عراق انجام داده و موجب مرگ شمار قابل توجهی از مردم این دو کشور شده است
تجهیز داعش و گروه های تروریستی در منطقه خاورمیانه
عبدی اضافه کرد: در سه سال گذشته داعش از حامیان غربی خود و بویژه آمریکا سلاح‌ها و تجهیزات بسیار پیشرفته‌ای دریافت کرده است که این سلاح‌ها به عراق منتقل شده‌اند. نیروهای خط شکن داعش، از کشورهای چچن، لیبی، تونس، افغانستان، پاکستان و اردن هستند که در سه سال گذشته در اردن، ترکیه و پاکستان توسط افسران سازمان سیا و موساد آموزش دیده‌اند . عناصر گروه داعش از بی رحم ترین تروریستهای حاضر در سوریه و عراق هستند و به حملات وحشیانه خود در عراق و سوریه ادامه می دهد. حملاتی که هدف آن ایجاد رعب و وحشت و اشغال شهرهای مختلف عراق در راستای اهداف کلان ایالات متحده آمریکاو هم پیمانانش است.
به نظر تحلیل گران مسائل خاورمیانه : حمایت های گاه و بیگاه و آشکار و پنهان آمریکا از گروه های مسلح، القاعده و شبه نظامیان تروریست در کشورهای مختلف اسلامی و بازگذاشتن دست آنها در مناطقی مانند سوریه و عراق، نشان می دهد که هر جا منافع آمریکا ایجاب کند، از طریق این گروههای تروریستی اقدامات مختلفی را انجام می دهند.
یکی از دلایل حمایت آمریکا از تروریسم در سوریه این است که این موضع استراتژیک یعنی سوریه که مانع تسلط مطلق غرب بر جهان عرب است و برای اسرائیل خطر آفرین می باشد از بین برود.
کارشناسان مسائل سیاسی و روابط بین الملل بر این باورند که به همین ترتیب دلیل حمایت آمریکا از گروه داعش در عراق این است که از قدرت گرفتن اقلیت بزرگ شیعیان جلوگیری شود، ریشه بحران آفرینی های گروه تروریستی داعش در عراق ریشه در پیروزی مردم در انتخابات قانونی دولت این کشور و همچنین خروج مفتضحانه آنان از سوریه دارد.
بنابراین دشمن اصلی منطقه و جهان غرب با محوریت آمریکا و هم پیمانانش هستند که برای رسیدن به منافع خود گروههای تروریستی را ایجاد و با آنها به کشتار جامعه بشری می‌پردازند.
غارت منابع ملتهای منطقه خاورمیانه
وی با اشاره به استناد به یکی از روزنامه های کشور عنوان کرد: دکتر «کوین بارت» اسلام‌شناس و تحلیلگر آمریکایی در پاسخ به این سؤال روزنامه کیهان که به نظر شما آیا می‌توان گفت ایجاد گروه‌هایی مثل داعش در منطقه خاورمیانه از نتایج حادثه یازده سپتامبر بود می‌گوید: بله مطمئنا ۱۱ سپتامبر دشمن جدیدی را برای غرب تحت عنوان افراط‌گرایی اسلامی ایجاد کرد و آن را به ضرر کشورهای منطقه خاورمیانه و به نفع توسعه طلبی اسرائیل گسترش داد. واضح است که داعش بخشی از دستور کار پس از ۱۱ سپتامبر بود.
«تیری میسان» تحلیلگر و منتقد فرانسوی اما به شکل دیگری به سؤال خبرنگار پاسخ داد به اعتقاد میسان داعش نتیجه حملات یازده سپتامبر نبود بلکه داعش اسلحه آمریکا برای ایجاد یک منطقه وسیع سلفی نشین در عراق و سوریه است. تنها یک سازمان تروریستی که حمایت دولتی رسمی پشت آن باشد می‌تواند چنین پاکسازی قومی را ایجاد کند.این منطقه سلفی نشین مانع شکل‌گیری مجدد جاده ابریشم توسط چین برای فعال‌سازی راه‌های قدیمی تجاری در دریای مدیترانه و مانع حمایت ایران از سوریه و لبنان خواهد شد.
« اریک والبرگ» که یک کارشناس کانادایی است به این سؤال کیهان چنین پاسخ داده است: چرخه تروریسم و مداخله ادامه خواهد یافت چرا که نابودی افغانستان به عنوان پایگاه القاعده و در نهایت کشتن بن لادن نیز نتوانست خطر حملات تروریستی را از بین ببرد حالا نسل جدیدی از سلفی‌ها که خود را داعش می‌نامند سر بلند کرده‌اند و برنامه‌های بلند مدت وحشیانه خود را بدون اینکه هرگونه ارتباط مستقیمی با بقایای سازمان القاعده داشته باشند پیش می‌برند.
از این سه کارشناس سؤال دوم را اینگونه پرسیدیم که به نظر شما چرا بعد از ۱۴ سال از ۱۱ سپتامبر افکار عمومی آمریکا هیچگاه درباره دلایل و مسببان این حادثه مطالبه جدی نداشته‌اند؟
میسان گفت: اکثریت مردم آمریکا مطالعه کردند که چگونه برجها منهدم شدند و به این نتیجه رسیدند که دولت به آنها دروغ گفته است؛ اما آنها از این فراتر نرفتند آنها هرگز این پرسش را از نظر سیاسی مطرح نکردند که چرا این دروغ گفته شده است؟تنها مسئله مهم ۱۱ سپتامبر زمانی که ما نگاه می‌کنیم این است که چگونه هواپیماها به برجها برخورد می‌کنند و برجها منهدم می‌شوند اما به سایر مسائل توجه نمی‌شود. جرج بوش از ساعت ۱۰ صبح تا ۸ شب به مرخصی رفته بود، اعضای کنگره به پناهگاه‌های ایمن باقی مانده از زمان جنگ سرد رفته بودند و تا اواخر بعد از ظهر ۱۱ سپتامبر یک دولت نظامی قدرت را در آمریکا در دست داشت.تا کنون کسی به این مسئله توجه نکرده است
انگیزه امریکا از اقدامات خود در خاورمیانه
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی جویزر، مدیران و صاحبان شرکت ها و صنایع نظامی آمریکا پیش بینی کردند که در آینده شاهد دریافت درخواست هایی برای خرید ده ها هزار موشک و بمب و دیگر انواع سلاح های ساخت آمریکا از سوی کشورهای عربی باشند که با گروه تروریستی تکفیری «داعش» در حال مبارزه هستند و کشورهایی مانند عربستان سعودی و امارات متحده عربی و بحرین و قطر و اردن و مصر را در برخواهد گرفت تا انبارهای تسلیحاتی خود را که طی سال گذشته میلادی و در جریان مبارزه با داعش خالی شده، پُر کنند.
به موازات این اظهارات که وزارت دفاع آمریکا را مورد خطاب قرار داده بودند، شاهد انتشار گزارش سالیانه مرکز مطالعات بین المللی بودجه های نظامی استکهلم موسوم به «سیبری» هستیم که نشان می دهد، بودجه نظامی عربستان سعودی طی سال گذشته میلادی در منطقه خاورمیانه ۵٫۲ درصد افزایش داشته و این کشور ۱۹۶ میلیارد دلار را به خرید سلاح اختصاص داده، در حالی که بودجه نظامی جهان برای سومین سال متوالی کاهش را نشان می دهد.
انعکاس رفتارهای ضد حقوق بشری آمریکا در رسانه های افشاگرانه
رفتارهای ضدحقوق بشری دولت امریکا چیزی نیست که فقط در گزارش شورای حقوق بشر مطرح شده باشد. پایگاه اطلاع رسانی ‘ویکی لیکس’ نیز برای دومین بار اسنادی از جنایات امریکا را در جریان اشغالگریهایش علیه مردم افغانستان و عراق فاش کرد که نشان می دهد واشنگتن در حالی که با شعار دموکراسی و دفاع از حقوق مردم به این کشورها یورش برد و آنها را اشغال کرد، جان ساکنان این سرزمینها را گرفته و کوچکترین اعتنایی به حداقل حقوق انسانی آنها نمی کند.
ویکی لیکس با انتشار ۴۰۰ هزار سند در مورد جنگ عراق با پرده برداشتن از زوایای جنایتهای امریکا در جریان اشغال این کشور گزارش داده است که از زمان حمله آمریکا به عراق از سال ۲۰۰۳ تا اواخر سال ۲۰۰۹ حدود ۲۸۵ هزار نفر کشته و زخمی‌شده‌اند که ۶۳ درصد از آنها افراد غیرنظامی بوده اند. این آمار، شمار قربانیان حملات امریکا را ۱۰۹ هزار نفر و مجروحان را ۱۷۶ هزار نفر برشمرده است.
براساس این اسناد، در بین غیرنظامیان کشته شده عراقی، زنان باردار، افراد سالخورده، کودکان و حتی بیماران روانی نیز وجود داشته‌اند که به شکل‌های مختلف از جمله تیراندازی در مراکز ایست و بازرسی ، حملات جنگنده‌های آمریکایی در عراق و یا در شلیکهای بی دلیل نظامیان این کشور به سوی مردم کشته شده‌اند.
با وجود این که ارتش آمریکا مدعی است مراکز ایست و بازرسی را در عراق با هدف تامین امنیت شهروندان برقرار کرده و در آن به قوانین مربوط به ایست و بازرسی احترام می‌گذاشته است، اما اسناد ویکی ولیکس و فیلم‌ها و تصاویری که توسط خود نیروهای آمریکایی در اینترنت انتشار یافته ، عکس این مساله را نشان می‌دهد. ویکی‌لیکس در این زمینه فیلمهایی را به نمایش گذاشته است که نشان می‌دهد ارتش آمریکا با هر خودرویی به یکی از مراکز ایست و بازرسی نزدیک می‌شد، به عنوان عاملان حملات انتحاری نگاه می کرد و با همین نگاه بود که نظامیان امریکایی مستقر در یک ایستگاه ایست و بازرسی یک زوج عراقی را هنگام حرکت بسوی خانه خود در تل‌عفر به گلوله بستند و در موردی دیگر، کودکی ۹ ساله را شهید کردند.
ارتش آمریکا البته بعدها مدعی شد که سرباز آمریکایی عامل تیراندازی به کودک یادشده، مشکل روانی داشته است.
بازداشت غیرقانونی و شکنجه های غیرانسانی زندانیان نظیر آنچه در زندان ابوغریب بغداد و بازداشتگاههای امریکا در عراق و افغانستان رخ داده، نمونه های آشکار دیگری از نقض حقوق بشر توسط واشنگتن است.
همین رفتارها است که موجب شده است بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران مسایل سیاسی و حقوقی، از بررسی گزارش عملکرد امریکا در زمینه حقوق بشر در شورای حقوق بشر سازمان ملل استقبال کنند.
ایجاد جنگ و اقدامات تروریستی در منطقه
یکی از موضوعات قابل توجه در گزارش مؤسسه دموکراسی و مشارکت، جنگ غیرقانونی علیه ترور توسط دولت آمریکا می باشد. در این گزارش، مبارزه به اصطلاح جهانی آمریکا با تروریسم، با انتقادات داخلی و بین المللی گسترده ای از سوی افراد، دولت ها و سازمان های حقوق بشری مواجه شده است. حملات هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا به افغانستان و پاکستان، این دو کشور را ویران نموده است. مبارزه آمریکا علیه تروریسم، سبب شعله ور تر شدن تروریسم و در نتیجه مرگ و شکنجه هزاران افراد بی گناه در روستاها و شهرهای کوچک و حاشیه ای کشورهای خاورمیانه شده است. سازمان سیا نیز در مبارزه با تروریسم، مرتکب تخلفات بسیاری از جمله شکنجه شده و با برخی از اقدامات، خود کنگره، کاخ سفید و مردم را در مورد بازجویی های بی رحمانه از بیش از صد زندانی دچار اشتباه و گمراهی نموده است. این سازمان، زندان های جنجال برانگیزی را تحت عنوان “اماکن سیاه” در سراسر جهان راه اندازی نموده و بدون نظارت مقامات، افراد زندانی را مورد شکنجه قرار داده است. بر اساس یافته های گردآورندگان این گزارش، سازمان سیا نقش مهمی را در رایزنی با وزارت دادگستری آمریکا درخصوص پذیرش شیوه های بازجویی نظیر محرومیت از خواب و غرق مصنوعی از نظر پزشکی ایفاء نموده است.
اقدامات ضد حقوق بشری امریکا در مورد ایران
۱- جنایات آمریکا قبل از انقلاب اسلامی
الف- نقش مهم و اصلی آمریکا در طراحی و اجرای کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲؛
ب- نقش و کمکهای امنیتی و آموزشی آمریکا در راه اندازی و اداره سازمان مخوف ساواک؛
ج- حمایت شدید آمریکا از سرکوب مخالفان رژیم شاه و اعتراضات مردمی؛
د- مخالفت با ملی شدن صنعت نفت و تصویب قطعنامه علیه ایران در شورای امنیت به همراه انگلیس؛
ه- طراحی کودتای ناموفق نظامی با مأموریت مخفی ژنرال هایزر در سال ۱۳۵۷٫
۲ – جنایات آمریکا در فاصله پیروزی انقلاب اسلامی و آغاز جنگ تحمیلی
الف- رها کردن پروژه های صنعتی متعدد علیرغم انعقاد قراردادهای قانونی و أخذ هزینه های آن ها؛
ب- طراحی نقشه تجزیه ایران و حمایت از گروههای تجزیه طلب؛
ج- اعمال تحریم اقتصادی پس از تسخیر لانه جاسوسی آمریکا در تهران: دستور قطع خرید نفت از ایران و دستور توقیف همه دارایی های دولت ایران در آمریکا؛
د- طراحی اقدام نظامی برای نجات گروگانها و بمباران پایگاههای هوایی سراسر ایران در اردیبهشت ۱۳۵۹ و شکست آن در جریان واقعه طبس؛
ه- بمباران تأسیسات نفتی ایران در دوران جنگ تحمیلی.
۳ – جنایات آمریکا در دوران جنگ تحمیلی
الف- تشویق و تحریک عراق به آغاز جنگ تحمیلی در شهریور ۱۳۵۹ و حمایت همه جانبه از رژیم صدام؛
ب- بکارگیری خط مشی براندازی و مهار علیه ایران؛
ج- حمایت از تحرکات تجزیه طلبانه در آذربایجان، خوزستان، کردستان و…؛
د- ارایه کمکهای وسیع مالی، تسلیحاتی و اطلاعاتی به عراق در جنگ تحمیلی؛
ه- مجهز ساختن عراق به سلاح های شیمیایی و میکروبی؛
و- حمله به سکوهای نفتی ایران در سال ۱۳۶۶؛
ز- حمله به چند فروند از ناوگان دریایی ایران در خلیج فارس در سال ۱۳۶۶٫
۴ – جنایات آمریکا پس از دوران جنگ تحمیلی
الف- اتخاذ و تشدید تحریم های ظالمانه و غیرقانونی علیه ملت ایران؛
ب- قرار دادن ایران در فهرست حامیان تروریسم؛
ج-اعمال سیاست مهار دوگانه علیه ایران در سال ۱۳۷۲؛
د- تصویب بودجه در کنگره آمریکا برای براندازی جمهوری اسلامی ایران؛
ه- طراحی و حمایت از قطعنامه های متعدد علیه وضعیت حقوق بشر در ایران؛
و- اتهام محور شرارت به ایران؛
ز- طراحی تهاجم و شبیخون فرهنگی علیه جمهوری اسلامی ایران؛
ح- تلاش فزاینده برای محروم ساختن ملت ایران از دانش و فناوری صلح آمیز هسته ای؛
ط- کمک و حمایت از ترور دانشمندان هسته ای ایران؛
ی- حمایت فعال و همه جانبه از گروه های تروریستی فعال علیه ملت جمهوری اسلامی ایران
دکتر عبدی در بخش نتیجه گیری این مقاله عنوان می دارد: با مطالعه وقایع نیم قرن گذشته تحولات جهان و خصوصا منطقه خاورمیانه ونقش دولت های غربی و خصوصا در راس آنها آمریکا در سرکوب کردن انقلابهای مردمی و بر روی کار آوردن حکومتهای دست نشانده که فرصتی را جهت تاراج و به یغما بردن منابع آن ملتها را توسط آمریکا فراهم می نماید. هر جا این شرایط فراهم نگردد سیاستمداران دولت آمریکا با دست آویز قرار دادن نهاد های دموکراسی از جمله تروریسم و حقوق بشر با به انزوا کشاندن کشورها و ملتهای آزادیخواه از هیچ تلاشی دریغ نمی ورزند.
بنابراین برای دست یابی به دموکراسی واقعی و احیای حقوق بشر و حقوق ملتها، تنهاترین و میسر ترین راه اتکا به نیروهای داخلی و ایجاد اتحاد و انسجام محلی و منطقه ای می باشد که با روشنگری و اتخاذ سیاست های درست و معقول باید از مداخلات استعماری و استثماری کشورهای غربی خصوصا آمریکا در هر شکل که باشد هر چند که نقاب حقوق بشری هم داشته باشد جلوگیری کرد.
مضافا بر موارد فوق حکومتهای منطقه نیز این نکته را باید جدی گرفته و بیابند که رعایت حقوق بشر علاوه بر اینکه پایه های حکومت را متزلزل نمی کند بلکه گامی موثر در جهت تقویت حکومت های مردم گرا و عدالت محور می باشد که این خواست مهم و مردمی می باشد و علاوه بر نایل شدن بر هدف حتی می تواند از نفوذ و مداخلات کشورهای سلطه پذیر نیز جلوگیری نماید.
منابع
۱٫ میر عباسی، سید باقر، نظام جهانی ارزیابی و حمایت از حقوق بشر – انتشارات جنگل چاپ دوم ۱۳۸۸
۲٫ ذاکریان ،مهدی حقوق بشر در هزاره جدید انتشارات دانشکده ی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران چاپ اول ۱۳۸۱
۳٫ www.Prestv.ir 2016/01/05
۴٫ www.Kayhan.ir 1394/06/21
۵٫ www.Dana.ir 1391/ ۷ /۲۱
۶٫ www.Joyzar.ir 1394/02/07
۷٫ www.Bashgah.net
[۱] همان
[۲] www.Dana.ir 1391/ ۷ /۲۱
[۳] www.Joyzar.ir 1394/02/07