از ابتدای آفرینش ، آب مورد احترام بوده است. انسان با آب زنده است و از آن غذا و انرژی کسب می‌کند. بدون استفاده از آب، انسان بیش از 3 روز زنده نخواهد بود. با این اهمیت بزرگی که آب دارد انسان کمتر به این ماده حیات بخش توجهی دارد و نمی‌داند که آب با چه تلاش‌هایی و چگونه در اختیار او قرار می‌گیرد. هر اندازه که درباره سیستم‌های آب بیشتر بدانیم توانایی ما برای تهیه بهترین کیفیت آب ممکن بیشتر خواهد شد.
کدام نوع تاسیسات لوله کشی موثرتر و بهتر است: پلاستیک یا مس؟
همیشه ذهن انبوه سازان و سازندگان ساختمانی درگیر این مسئله است که چه نوع لوله‌هایی در ساختمان استفاده کنند که ساکنان هر روز درگیر مسائلی مانند لوله بازکنی نباشند. در این مقاله تخصصی تحقیقات و اطلاعات ارائه شده توسط کارشناسان و پژوهشگران را درباره کیفیت انواع مواد مورد استفاده در لوله‌کشی با عنوان‌های HDPE ،PEX ،PVC و مس بررسی خواهد شد. برای این که بهترین نوع تاسیسات لوله کشی در ساختمان جدید و یا بازسازی ساختمان مورد استفاده قرار گیرد باید تشخیص داد که کدام نوع مواد برای چه ساختمانی مفید است. با این که تحقیقات گسترده‌ای درباره این موضوع انجام شده اما باید تلاش‌ها و فعالیت‌های بیشتری انجام شود.
1- تاسیسات لوله کشی از جنس پلاستیک
ابتدا لوله‌های پلاستیکی را بررسی می‌کنیم. به خصوص جنس‌های PVC ،PEXو HDPE بررسی خواهند شد.
در میانه سال‌های دهه 80 میلادی روش تاسیسات لوله‌کشی از جنس پلاستیک در ایالات متحده آمریکا و در میانه دوران مدرنیزاسیون ابداع شد و به شدت مورد استقبال مردم و تکنسین‌ها قرار گرفت. اجرای لوله‌کشی از جنس پلاستیک بسیار آسان‌تر است. به دلیل امکان تغییر شکل راحت‌تر پلاستیک، اجرای طراحی‌های ساختمانی گوناگون بیشتر شد.
هم چنین یکی از نکات کلیدی درباره تاسیسات لوله‌کشی پلاستیکی هزینه‌های کمتر این روش است که باعث جلب توجه بسیاری از مردم شد. این روش بیش از 50 سال است که مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تحقیقات نشان می‌دهند که بعضی مواد شیمیایی موجود در لوله‌های پلاستیکی باعث آلوده شدن آب خوراکی انسان می‌شود. البته هنوز به طور 100 % این فرضیه توسط پژوهشگران مورد تایید قرار نگرفته و تحقیقات بیشتر در انستیتوهای بزرگ دنیا در حال اجرا است.
پژوهش‌ها نشان می‌دهد که پلی‌اتیلن با چگالی بالا (HDPE)، پلی‌اتیلن زنجیره‌ایی (PEX) و پلی وینیل کلراید (PVC) از خود هم ترکیب‌های معمول و هم غیرعادی VOC و AOC متصاعد می‌کنند که ممکن است باعث رشد میکروبی می‌شوند.
پروفسور اندرو ولتون و همکارانش در دانشگاه ایالتی آلاباما تحقیقات گسترده‌ایی درباره لوله‌های پلاستیک انجام داده‌اند. تست VOC برای لوله‌های پلی‌اتیلن زنجیره‌ایی توسط این گروه اجرا شد.
این تحقیق نشان داد که مواد VOC که شامل تولوئن، xylene و ETBE هستند در هشت لوله از جنس پلی‌اتیلن زنجیره‌ای، در یک چرخه 30 روزه آب وجود داشته است. البته در بعضی از لوله‌های اثری از این موارد نبوده است. فقط ETBE و سایکلوهگزان در چرخه 30 روزه کشف شدند که اندازه‌های آن زیر استاندارد NSFI 61 بوده است.
تحقیقات گوناگونی درباره کیفیت لوله‌های پلاستیکی انجام شده که نتایج به دست آمده متفاوت بوده است. به همین دلیل تحقیقات و پژوهش‌ها درباره لوله‌های پلاستیکی ادامه دارد. تمامی این تحقیقات مورد تایید اتحادیه ملی تاسیسات آبی ایالات متحده آمریکا (AWWA) بوده است.
اگر درگیر بوی بد سرویس‌های بهداشتی و گرفتگی لوله‌ها و فاضلاب ساختمان خود هستید، همین حالا با متخصصان تاسیسات ایرانی در زمینه تخلیه چاه و گرفتگی تماس گرفته تا در اسرع وقت بهترین خدمات را در اختیار داشته باشید.
وضعیت درباره مواد AOC چگونه است؟
تحقیقات پروفسور ولتون و همکارانش نشان می‌دهد که 6 لوله از هشت لوله جنس PEX دارای سطحی از مواد AOC بوده‌اند. (100 ug/l در روز هفتم چرخه)
در روز 28 هیچ کدام از لوله‌های پلی اتیلن زنجیره‌ای، رشد میکروبی را نشان ندادند و نیاز به لوله بازکنی نبود. هم چنین در اجرای این تحقیق تعداد قابل ملاحظه‌ای مواد ناشناخته با وزن مولکولی کم و متوسط در لوله‌های PEX شناسایی شد.
پس باید بدانیم که هنوز بسیاری از مواد موجود در طبیعت توسط بشر شناسایی نشده و امکان تحلیل کیفیت آن‌ها و اثر روی سلامتی انسان وجود ندارد.
تمامی این تلاش‌ها و تحقیقات برای این بوده تا ماده‌ای شناسایی و استفاده شود که کم‌ترین خطر را برای سلامتی مردم به وجود آورد.
2- تاسیسات لوله کشی از جنس مس
جایگزین اصلی لوله‌های پلاستیکی، لوله‌های از جنس مس هستند. اجرای تاسیسات لوله‌کشی از جنس مس از دوران مصر باستان مورد استفاده بشر بوده است.
لوله کشی‌های مسی از نظر رشد مواد میکروبی خطر بسیار کمتری نسبت به لوله‌های پلاستیکی دارد و احتمال رشد موارد VOC و AOC و یا مواد ناشناخته در این لوله کشی‌ها بسیار کم است. اما تاسیسات مسی دارای مشکلاتی هم است.
ممکن است که لوله‌های مسی خطر کمتری درباره رشد مواد میکروبی داشته باشند اما تجهیزات و قید و بندهایی که برای اجرای آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد طبق نظریه مرکز حفاظت محیط زیست ایالات متحده آمریکا (EPA) ممکن است منبعی برای رشد باکتری‌ها باشند.
هم چنین مدت زمان چرخش آب در لوله‌ها، غلظت اسیدی آب و دمای آب روی این موضوع تاثیرگذار هستند. مشکلاتی که تجهیزات لوله‌کشی مس ممکن است به وجود آورد عبارت است از : حالت تهوع، آسیب رسیدن به کبد و کلیه.
طبق نظر مرکز حفاظت محیط زیست ایالات متحده آمریکا (EPA)، میزان مس موجود در آب آشامیدنی باید به 1.3ppm محدود باشد. از موادی مانند فلوراید در لوله‌های مس استفاده می‌شود تا احتمال خرابی لوله‌ها کاهش پیدا کند. هم چنین در صورت استفاده از تاسیسات لوله‌های مسی پیشنهاد (دپارتمان سلامت دانشگاه مینه سوتا آمریکا) می‌شود که به جای دریافت آب گرم از لوله‌ها، آب سرد از لوله‌ها دریافت کرده و سپس آن را گرم کنید.
پیش از استفاده لوله‌های مسی در مکان مورد نظر خود از یک تکسنین حرفه‌ای باید بخواهید تا سطح کیفیت لوله‌های مورد استفاده را مورد سنجش قرار دهد.
نتیجه گیری
در حال حاضر و با علم کنونی بشر، امکان تهیه و تولید لوله‌های 100 % مطمئن و با کیفیت وجود ندارد. پس باید بین گزینه‌های موجود بهترین مورد انتخاب شود. لوله‌های پلاستیکی به طور کامل بی‌خطر نیستند اما به با توجه به تحقیقات پژوهشگران استفاده از لوله‌های پلاستیکی با کیفیت، به همراه دستگاه تصفیه آب خانگی می‌تواند گزینه‌ی خوبی باشد.