بورس نیز یکی از این بازارها است. امروزه، بازارها دیگر محدود به یک مکان خاص نمی‌شوند و می‌توانند در قالب یک شبکه ارتباطی مانند اینترنت تشکیل شوند. مفهوم بورس در اذهان عمومی اشاره به بازاری دارد که در آن خریداران و فروشندگان اوراق بهادار مانند سهام گرد هم آمده و به معاملات دارایی‌های خود (سهام و اوراق مشارکت و ...) اقدام می‌کنند.
در بازار سهام (بورس) نزدیک به 700 شرکت کوچک و بزرگ وجود دارند که تعداد زیادی از آنها سهام‌شان معامله می‌شود. با توجه به اینکه نزدیک به 30 درصد تولید ناخالص داخلی کشور (GDP) از طریق شرکت‌های حاضر در این بازار ایجاد می‌شود، بنابراین شرکت‌های حاضر در بورس اثرگذاری بالایی در اقتصاد کلان دارند و تغییرات شاخص بورس به‌صورت پیوسته مورد رصد فعالان اقتصادی قرار می‌گیرد. از این رو، بورس را آینه تمام نمایی از اقتصاد می‌نامند. زیرا کوچکترین تغییر در وضعیت اقتصادی، اثر خود را بر بورس می‌گذارد.
معاملات سهام در بورس در بازارها دارایی‌های مختلفی معامله و مورد خرید و فروش قرار می‌گیرد. در یک طبقه بندی کلی، دو نوع دارایی عمده وجود دارد: دارایی مالی و دارایی واقعی. برای درک بهتر این مفهوم بورس، بهتر است ابتدا درباره این دو نوع دارایی توضیح دهیم.
منظور از دارایی فیزیکی یا دارایی‌های واقعی، همانطور که از نام آن مشخص است دارایی‌هایی هستند که جنبه فیزیکی دارند. مانند خودرو، املاک، مستغلات و ... . اما دارایی‌های مالی که به آنها دارایی‌های کاغذی هم گفته می‌شود، دارایی‌هایی هستند که ارزش آنها به پشتوانه یک دارایی دیگر تعیین می‌شود. به عنوان مثال، دارنده سهام شرکت، به نسبت سهام خود در دارایی‌ها و منافع شرکت مذکور سهیم می‌شود یا دارنده اوراق مشارکت، به واسطه مشارکت در پروژه‌ای که اوراق مذکور برای تأمین مالی آن پروژه منتشر شده، سود به دست می‌آورد.
چرا افراد در بورس سرمایه گذاری می‌کنند؟
سرمایهگذاری در بورس می‌تواند نقش بسیار زیادی در رونق اقتصادی داشته باشد. چون با این کار منابع مالی موردنیاز بنگاه‌های اقتصادی برای توسعه فعالیت‌ها تأمین‌شده و در نتجه رونق کسب‌وکار، اشتغال‌زایی و رشد و شکوفایی اقتصاد کشور را به دنبال خواهد داشت. اما حتماً این سؤال ایجاد شده است که سرمایهگذاری در بورس و خرید سهام شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاران چه نفعی دارد؟ در پاسخ باید گفت مهمترین مزایای بورس برای سرمایه‌گذاران به شرح ذیل است:
1. کسب درآمد:
یکی از مهمترین اهداف هر فرد در سرمایه گذاری کسب درآمد و سود از بورس است. سرمایه گذاری در بورس اگر همراه با هوش مالی و به صورت صحیح و آگاهانه باشد، از دو طریق این هدف را تأمین می‌کند: یکی دریافت سود نقدی (DPS) و دیگری افزایش قیمت سهام. به خصوص روش دوم که افزایش قیمت سهام در عرضه اولیه سهام بیشتر مشهود است.
2. امنیت و شفافیت در سرمایه گذاری:
اگر به شما بگویند با سرمایهگذاری در کاری یا دارایی‌ای می‌توانید سرمایه خود را در یک‌سال چند برابر کنید ولی شما از جزئیات و کیفیت این سرمایهگذاری مطلع نباشید، مثلا ندانید قرار است پول خود را در چه کاری سرمایه گذاری کنید؟ آیا این کار شرعی و قانونی است یا خیر؟ اصلا سرمایه گذاری شما باز خواهد گشت یا امکان کلاهبرداری در آن وجود دارد؟ و هزاران اما و اگر دیگر که طبیعتاً پاسخ شما به این نوع سرمایه گذاری منفی است. یکی از مهمترین مزایای سرمایه گذاری در بورس، امنیت در سرمایه گذاری و برخورداری از حمایت قانون و مقررات است. همچنین شرکت‌هایی که در آنها سرمایه گذاری می‌کنید موظف هستند کلیه اطلاعات حائز اهمیت خود اعم از اطلاعات مالی، برنامه‌ها و ... را به بورس اعلام کنند.
3. حفظ سرمایه در مقابل تورم
ارزش پول در طول زمان خود به خود کاهش می یابد و با توجه به تورم موجود در جامعه در صورتی که افراد پس اندازهای خود را در جای مناسبی سرمایهگذاری نکنند ارزش آن کاسته خواهد شد. اما سرمایه گذاری در بورس چگونه به حفظ ارزش پول در مقابل تورم کمک می‌کند؟ در پاسخ باید گفت افراد با خرید سهام یک شرکت در واقع به نسبت سهمی که خریداری کرده‌اند، در منافع این شرکت یعنی دارایی‌های شرکت و همچنین سود و زیان آن سهیم می‌شوند. طبیعتاً در طول زمان، اولاً ارزش دارایی‌های شرکت متناسب با تورم افزایش می‌یابد و ثانیاً، شرکت در اثر فعالیت‌های اقتصادی که انجام می‌دهد سود قابل قبولی به دست می‌آورد. در نتیجه افرادی که اقدام به خرید سهام شرکت‌ها می‌کنند می‌توانند سرمایه خود را در مقابل تورم حفظ کنند. البته به صورت آگاهانه و همراه با آموزش بورس باید خرید و فروش سهام صورت پذیرد.
4. قابلیت نقدشوندگی خوب یکی از ویژگی‌های یک دارایی خوب، این است که قابلیت نقدشوندگی بالایی داشته باشد؛ یعنی بتوان آن را سریع به پول نقد تبدیل کرد. همین ویژگی از مهمترین مزیت‌هایی است که بورس را از بازارهای دیگر به خصوص مسکن جدا کرده است و افراد زیادی را جذب خود کرده است.
چگونه در بورس سرمایه گذاری کنیم؟
اولین قدم برای شروع سرمایه گذاری در بورس دریافت کد سهامداری است. این کد با مراجعه فرد به شرکت‌های کارگزاری بورس و ارائه مدارک شناسایی قابل دریافت است. برای یافتن کارگزاری می‌توان نزدیک‌ترین کارگزاری را در اینترنت جستجو کرد. کارگزاری‌های مختلفی را خواهید یافت اگر در انتخاب کارگزاری دچار تردید هستید می‌توانید بهترین کارگزاری‌های سال قبل را جستجو کنید.
برای معامله کردن سهام در بورس چند روش وجود دارد.
- روش اول مراجعه حضوری به شرکت کارگزاری و تکمیل فرم درخواست خرید و فروش سهام است.
- روش دوم معاملات تلفنی است که با تماس تلفنی به کارگزار سفارش درخواست خرید و فروش ارائه می‌شود.
- در نهایت روش سوم معاملات آنلاین و اینترنتی سهام است که درصد بالایی از سرمایه گذاران از این طریق سفارشات خرید و فروش سهام شرکت‌ها را ارسال می‌کنند.
پس از دریافت کد سهامداری، نیاز به آموزش بورس و فراگیری شیوه تحلیل سهام و معامله کردن آن است. علیرغم اینکه بورس همواره طی سالیان اخیر جزء پربازده‌ترین بازارها بوده است اما معامله کردن بدون تحلیل و آموزش بورس می‌تواند منجر به شکست جبران ناپذیر و ضرر و زیان‌های هنگفت و قابل توجه سرمایه‌گذار شود. مراکز آموزشی معتبر و دارای مجوز در جهت آموزش بورس و روش‌های سرمایه گذاری در بورس در حال فعالیت هستند که می‌توان با جستجو در گوگل از خدمات آنها برای موفقیت بیشتر در بورس و معاملات بهره برد.
با چه سرمایه‌ای وارد بورس شوم؟
با توجه به اینکه بورس علاوه بر سرمایه گذاری‌های بزرگ، یک بازار مناسب برای سرمایه‌های خرد است لذا می‌توان حتی با بخشی از حقوق ماهیانه سرمایه گذاری در بورس را شروع کرد. بنابراین حداقل سرمایه گذاری در بورس می‌تواند به اندازه پول توی جیبی فرد سرمایه گذار باشد. به سرمایه گذاران مبتدی در بورس نیز توصیه می‌شود که با سرمایه گذاری اندک (مثلاً چند صد هزار تومان) معاملات خود را در بورس آغاز کنند که ضرر و زیان احتمالی ناشی از عدم آشنایی با بورس برای آنها ناچیز باشد.