به گزارش خبرنگار اهرامروز، در تقویم شمسی ۱۷ مرداد بهخاطر شهادت محمود صارمی شهید عرصه خبر به‌عنوان روز خبرنگار نام نهاده شده است پایگاه اطلاع‌رسانی اهرامروز در راستای گرامیداشت این روز و به گفت‌وگو با خبرنگاران و اهل‌قلم و رسانه پیش‌کسوت و جوان پرداخته و این بار به سراغ هاشم مشرفی مدیر مسئول نشریه دو هفته‌نامه گویا رفته‌ایم و با وی به گفت‌وگوی تفصیلی نشسته‌ایم، مشروح این مصاحبه را در ادامه مطلب می‌خوانید.
اهرامروز: بفرمایید از چه زمانی وارد عرصه مطبوعات شدید و تاکنون چه فعالیت‌هایی در این زمینه داشته‌اید؟
از سال ۷۲ به‌عنوان خبرنگار مجلۀ جوانان امروز و مجلۀ پیام زن و یکی از روزنامه‌های سراسری وارد دنیای پر پیچ و خم و البته مهیج مطبوعات شدم. همکاری با نشریات دفتر تبلیغات اسلامی قم در راستای توزیع نشریات آن دفتر و مدیرمسئولی نشریۀ نورالعلم دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر، مدیر مسئولی نشریۀ داخلی کانون قرآن تحت عنوان لسان القرّاء و نگارش مقاله برای روزنامۀ مهد آزادی و نشریۀ معارف اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی و در نهایت اخذ امتیاز دوهفته‌نامۀ گویا و ۱۳ سال مدیرمسئولی آن پازل فعالیت مطبوعاتی بنده را کامل نمود.
اهرامروز: در حال حاضر وضعیت کار مطبوعات در شهرستان اهر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ روزنامه‌نگاران و خبرنگاران از چه جایگاهی برخوردارند؟
با توجه به گسترش انواع رسانه‌های حقیقی و مجازی در سطح کشور به‌طور طبیعی منطقۀ پر استعداد ارسباران بخصوص شهرمان اهر نیز نه‌تنها از این قافله عقب نمانده، بلکه پیشتاز هم هست، البته رسانه‌ها و پایگاه‌ها و کانال‌های خبری از نظر کمّی رشد یافته لیکن از نظر کیفی تا رسیدن به‌به مرز قابل‌قبول تلاش بیشتری را می‌طلبد! در خصوص جایگاه روزنامه‌نگاران و خبرنگاران در منطقه باید عرض کنم این جایگاه برای قاطبۀ مردم علی‌الخصوص مدیران منطقه به‌طور دقیق مشخص و تعریف‌نشده است که این امر سبب شده به موقعیت و جایگاه اصحاب رسانه بخصوص خبرنگاران و اهل‌قلم خدشه وارد شود.برای ارتقاء جایگاه روزنامه‌نگاران و خبرنگاران در سه سطح و گام باید کار شود: در سطوح عالی باید دولتمردان و مجلسی‌ها با اعتقاد قلبی به عقیدۀ «گردش آزاد اطلاعات» در عصر ارتباطات و تقویت اعتقاد به رکن چهارم بودن «جمهوریت نظام» با تدوین و تصویب لایحۀ جامع مطبوعات و رسانه‌ها این قشر فرهیخته را موردحمایت قرار داده و از اِعمال سلایق شخصی و سیاسی و ایجاد موانع و مضایق متعدد در مسیر رشد رسانه‌ها پرهیز شود. در سطح یا گام دوم باید تلاش گردد افکار عمومی و مردم نسبت به رسالت اصلی مطبوعات و رسانه‌ها آشنایی کافی داشته باشند و در گام سوم این خود روزنامه‌نگاران و خبرنگاران هستند که با ارتقاء دانش رسانه‌ای و افزایش تجربۀ حرفه‌ای و انتخاب منش وزین برای خود و پرهیز از انجام یکسری رفتارهای سطحی به جایگاه خویش ارج نهاده و از آسیب‌های احتمالی مصون دارند.
اهرامروز: مهم‌ترین چالش پیش روی خبرنگاران به نظر شما چیست؟ آن‌ها با چه مشکلات و محدودیت‌هایی مواجه هستند؟ به نظر شما چه راهکارهایی برای مواجه با این چالش‌ها و مشکلات وجود دارد؟
خبرنگاران به‌عنوان عضو حساس و کنجکاو جامعه‌ای هستند که در آن زندگی می‌کنند و رسالت ذاتی آنان دیده‌بانی جامعه و تولید خبر و گزارش و انتشار و انعکاس آن در اسرع وقت و با کمترین خطا و لغزش به مخاطبین و گیرندگان خبر و پیام هستند. در این میان یک خبرنگار در کنار صلاحیت‌های اخلاقی و حرفه‌ای لازم است از آرامش ذهنی و روانی برخوردار باشد تا بتواند خوب ایفای نقش نماید. به نظر من مشکلات اقتصادی و معیشتی مهم‌ترین مانعی است که بسیاری از اوقات ممکن است ذهن خبرنگاران را درگیر خود نماید تا جایی که نتوانند آنان به‌صورت دقیق و با وجدان بیدار و آرام وظیفۀ خود را انجام دهند. چنانکه در عالم واقع می‌بینیم کانون‌های قدرت، اشخاص ثروتمند، سیاستمداران و به بیان بهتر زرمداران و زور مداران از این نقطه‌ضعف استفاده می‌کنند و جایگاه خبرنگاران و به‌طورکلی اصحاب رسانه را تا حد یک «پادو» و «سخن‌چین یا خبرچین» (با عرض معذرت از قلمداران آزاده) تقلیل می‌دهند! در کنار این عامل مهمّ، نگاه و رویکرد تحقیرآمیز اغلب مدیران و مسئولان نسبت به خبرنگاران و آشنایی ناکافی با وظایف خبرنگاران و رسانه‌ها، وجود خط قرمزهای کاذب و افزایش روزانه آن برخلاف قانون اساسی و عدم شایسته گزینی برای مناصب اداری موجب می‌شود «پاسخگویی» در قبال مسئولیت کمرنگ شده و افکار عمومی با شایعه و یا خبرهای نادرست مأنوس شوند. به نظر من برای برون‌رفت از این وضعیت بایستی با تدوین و تصویب قوانین مطلوب، هم «حرفۀ خبرنگاری» برای مردم و مسئولین خوب تعریف و تبیین شود و هم این قشر تلاشگر از ضمانت شغلی مناسب برخوردار شوند و در سوی دیگر خبرنگاران با ارتقاء دانش رسانه‌ای و تعریف منبع اقتصاد معیشتی برای خود می‌توان بر بخشی از محدودیت‌های فعلی فائق آمد.
اهرامروز: هم‌اکنون استقبال از مطبوعات و رسانه‌ها در اهر چگونه است؟
در یکی دو سال اخیر به خاطر گسترش فضای مجازی اقبال مردم از رسانه‌های حقیقی بخصوص رسانه‌های مکتوب کمتر شده است البته این مشکل فقط مربوط به حوزۀ مطبوعات نمی‌شود متأسفانه در حوزۀ کتاب نیز این امر چشمگیر است! متأسفانه در سبد زندگی مردم و حتی اساتید دانشگاه و دبیران آموزش و پرورش نیز به خاطر تغییر ذائقۀ آنان مطالعه افت قابل‌توجهی داشته و دارد و مطبوعات نیز همین‌طور، البته به نظر من این مشکل مقطعی بوده و در نهایت اهل فنّ به اهمیت و جایگاه ویژۀ مطبوعات پی خواهند برد.
اهرامروز: به نظر حضرت‌عالی نگاه مدیران دولتی و غیردولتی به خبرنگاران و روزنامه‌نگاران چگونه است؟
غالب مدیران به خاطر کم‌اطلاعی از قواعد و قوانین مطبوعاتی و رسانه‌ای، اشتیاق افراطی به تحسین و تمجید از خویش و نهادینه شدن فرهنگ «ریا پذیری و ریاکاری» در جامعه علاقه‌مندند خبرنگاران و روزنامه‌نگاران فقط و فقط از آنان تمجید و تعریف نمایند، علاوه بر آن اغلب مسئولان خبرنگاران را همچون دوربین فیلم‌برداری و ضبط صوتی تصور می‌کنند که وظیفه‌شان فقط و فقط انعکاس صدا و تصویر آنان است و بس، مع الاسف حقّی برای نقد اصحاب رسانه قائل نیستند و این توهین به خبرنگاران و روزنامه‌نگاران متعهد است! لازم است مسئولان رویکرد و نگاه پادوئی و تحقیرآمیز خود را نسبت به این قشر زحمتکش تغییر داده و با اصلاح دیدگاه طلبکارانه خود مقام و جایگاه اصحاب رسانه را به‌عنوان «انسان» ارج نهند.
اهرامروز: مسئولان و دستگاه‌های مسئول چگونه می‌توانند زمینه فعالیت بهتر رسانه‌ها و خبرنگاران را فراهم کنند و مشکلات آن‌ها را برطرف سازند؟ تاکنون چه کمکی کرده‌اند؟
در یک جامعۀ متکثر و پیچیده و در عصر ارتباطات و زندگی شیشه‌ای، اصحاب رسانه بخصوص خبرنگاران بهترین پل ارتباطی مردم و صاحبان قدرت و دولتمردان است، لذا هر چقدر اطلاعات و پیام‌های رد و بدل شده بین اصحاب قدرت و اهالی رسانه و قلم قاعده‌مند، صادقانه توأم با اعتماد مبادله شود به همان مقدار نیز مردم به‌موقع از روند دقیق امور جامعه مطلع می‌شوند و هم اینکه ؛ در مواقع حسّاس و سر بزنگاه‌ها و مقاطع بحرانی مردم به کمک مسئولان خود خواهند شتافت. لذا تقویت ارتباط بین خبرنگاران و دولتمردان و تخصیص امتیازات تشویقی و حمایت مالی از اصحاب رسانه فضای جامعه را شفاف و قابل‌اعتماد نموده و از بروز شایعات و نشر اکاذیب نیز جلوگیری می‌کند.
اهرامروز: آینده پیش روی کار مطبوعات و رسانه‌ها و کار خبرنگاران و روزنامه‌نگاران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
سربسته عرض کنم تداوم وضعیت فعلی برای اصحاب قلم و رسانه نه‌تنها رضایت‌بخش نیست بلکه بسیار آزاردهنده نیز است. در جامعه‌ای که مردم‌سالاری دینی از شعارهای اساسی آن تلقی شده و بر محوریت «قوانین اسلامی» اداره می‌شود به‌طور طبیعی توقع این است که مطبوعات و رسانه‌ها و قلمداران به‌عنوان رکن چهارم جمهوریت نسبت به سایر جوامع کمترین دغدغۀ شغلی را داشته و در چارچوب قانون اساسی از دایرۀ عمل مطلوبی برخوردار باشند، لذا حمایت از قشر یاد شده به‌یقین هم در کاهش فسادهای مختلف اقتصادی و اجتماعی و هم اینکه در اصلاح و تعالی امور جامعه مؤثر واقع می‌شود.
اهرامروز: لطفاً اگر از شغل خبرنگاری خاطرۀ خاصّی دارید بگویید؟
اولین خاطرۀ من از خبرنگاری خیلی تلخ است و هیچ‌وقت آن خاطره از ذهنم محو نمی‌شود، قرار شد با فرماندار وقت اهر (آقای مجتهدی) که اخلاق غیر نرمال و بخصوصی داشت برای یکی از روزنامه‌های سراسری مصاحبه‌ای ترتیب دهیم سؤالات تنظیم شد و پیشاپیش تقدیم فرماندار شد و مقرر شد به‌صورت حضوری و زنده مصاحبه انجام شود با تنها وسیلۀ مصاحبه آن زمان (ضبط صوت) و در معیت مسئول روابط عمومی فرمانداری مصاحبه انجام گرفت و به دفتر روزنامه جهت چاپ ارسال شد هر چه منتظر شدیم متن مصاحبه چاپ نشد پیگیر موضوع شدم گفتند که چون پاسخ‌های مفیدی داده نشده لذا بنا به نظر سرویس گروه خبری روزنامه، متن قابل‌چاپ تشخیص داده نشد! چند روز بعد فرماندار مرا احضار و علت عدم چاپ مصاحبه را از من جویا شد. علّت را تا حدودی توضیح دادم لیکن ایشان نه‌تنها قانع نشد بلکه چهره‌اش شدیداً برافروخته شد با عصبانیت تمام از مسئول روابط عمومی را خواست تا از مراجع قضایی بخواهد برایم حکم بازداشت صادر نمایند و یا اینکه به نهادهای اطلاعاتی معرفی کنند تا مرا گوشمالی بدهند! خلاصه با واسطه‌گری یکی دو نفر قول دادم به‌نوعی قضیه را حل کنم به کمک آقای عمراهی متن مصاحبه به روزنامه اطلاعات ارسال و در دو پاراگراف چاپ و موضوع به‌نوعی خاتمه یافت.
اهرامروز: برای تقویت کار رسانه‌ای در اهر و ارتقای توانمندی آن‌ها و گسترش فعالیت خبرنگاران چه باید کرد؟
خیلی از خبرنگاران تحصیلات دانشگاهی مرتبط با حرفۀ خبرنگاری و روزنامه‌نگاری را ندارند و اگر تاکنون در دوره‌ای شرکت نموده‌اند دورۀ کوتاه‌مدت و عمومی بوده است. بنابر این برای تقویت کار رسانه‌ای در منطقه، ضمن حضور در دوره‌های تخصصی، لازم است به‌صورت مداوم کتب و نشریات مرتبط با حرفۀ خبرنگاری و روزنامه‌نگاری را موردمطالعه قرار داده و هم‌زمان بر میزان تجربیات عملی خود بیفزایند، علاقه‌مندی و ایمان به حرفۀ رسانه‌ای، اهتمام به مورد وثوق افکار عمومی واقع‌شدن، اِعمال دقت نظر در چینش و تولید پیام و گزارش خبری و انعکاس آن در فضای اجتماعی در موقع مناسب، داشتن شخصیت مستقل و تحت تأثیر اصحاب زرو زور و تزویر قرار نگرفتن از جمله عوامل و ویژگی‌هایی هستند که جایگاه و توانمندی خبرنگاران را در اجتماع زبان زد عام و خاص می‌نماید.
اهرامروز: سخن آخر؟
بی‌تردید رسانه‌ها و اصحاب قلم نقش اساسی در زندگی انسان‌ها و هدایت افکار عمومی جامعه دارند، چون انسان معمولاً اخبار را به‌منظور آگاهی بیشتر از اوضاع محیط اجتماعی و تعیین خط مشی صحیح زندگی تعقیب می‌کند و کوشش می‌نماید که آن‌ها را برای هدف‌های فردی یا جمعی مورد استفاده قرار دهد. لذا مطبوعات و رسانه‌های خبری نقش راهنمایی انسان را ایفاء می‌نمایند. و چون هر فرد روش زندگی خود را بر اساس آن‌ها انتخاب می‌نماید انتظار دارد که خبرها حقیقی، عینی و کامل باشند. تا بتواند روش زندگی خود را با آن‌ها منطبق سازد و در برابر هر کدام عکس‌العمل فوری و مناسب نشان دهد. وجود چنین صفاتی در خبرها و اطلاعات آگاه‌کننده و آموزنده وسائل ارتباطی بسیار ضروری است. در صورت عدم دسترسی به آگاهی‌های حقیقی و واقعی و یا دسترسی ناقص به اتفاقات و رویدادهای مختلف سبب می‌شود انسان عکس‌العمل‌ها و قضاوت‌های نادرست از خود نشان دهد، که مخاطرات آن به‌مراتب از عدم آگاهی و بی‌اعتنائی وبی تفاوتی بیشترند. برای همین منظور از قضیه انتخابات و تأثیر آن در سرنوشت مردم می‌توان مصداقاً نام برد.
با بررسی وظائف و نقش‌های متعدد و مختلف وسائل ارتباطی می‌توان نتیجه گرفت که وسائل ارتباطی هر کشور، می‌تواند آیینه تمام نمای زندگی سیاسی و اجتماعی آن کشور باشند و به همین جهت استقلال و عدم استقلال و آزادی و محدودیت آن‌ها در منعکس ساختن خواست‌ها و آرمان‌های جمعی و حل مسائل عمومی آثار متفاوت پدید می‌آورند.
استفاده از وسائل ارتباطی و خبری در راه انتشار اخبار و راهنمایی افراد و پرورش و گسترش افکار عمومی، سبب پیشرفت آزادگی می‌شود و بهره‌برداری از آن‌ها به‌عنوان وسائل تبلیغاتی و اعتقادی مغرضانه، به بردگی منتهی می‌گردد. بی‌جهت نیست که « آلفرد سوی» جامعه‌شناس و اقتصاددان معاصر فرانسوی وسائل خبری را « کلید دموکراسی» معرفی می‌کند. به عقیده او « آزادگان اجتماع افراد آگاه و مطّلع هستند و افراد ناآگاه و محروم از اخبار در رقّیت بسر می‌برند».
در پایان از زحمات بی‌شائبۀ خبرنگاران شهرمان و به‌ویژه از تلاش‌های شما (برادران دایلاری) قدردانی نموده و سرافرازی روزافزون برایتان آرزومندم.
عکس ها: توحید مهدی زاده
انتهای پیام/